Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία (3η Δεκεμβρίου) οι μαθητές/-τριές μας κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε έναν μικρό ενδοσχολικό διαγωνισμό συγγραφής άρθρου. Κάποιοι/ες ευαισθητοποιήθηκαν και κατέθεσαν τον προβληματισμό τους στα ακόλουθα κείμενα. Αξίζει να τα διαβάσετε!
Ηρώ Βέλιου, μαθήτρια της Γ΄Λυκείου του ΓΕ.Λ. Ευπαλίου
Δύναμή μας ο σεβασμός σας
Η 3η Δεκεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία και στα σχολεία γίνονται διάφορες δράσεις για την ευαισθητοποίησή μας απέναντι στους συμμαθητές ή τους συνανθρώπους μας γενικότερα που έχουν κάποια μορφή αναπηρίας. Αναρωτιέμαι, ωστόσο… Αρκεί να τους αφιερώσουμε μια μόνο μέρα; Δεν θα έπρεπε καθημερινά να τους σεβόμαστε;
Παρόλο που πλέον έχουν κατοχυρωθεί νομικά τα δικαιώματα των συνανθρώπων μας με αναπηρία, εμείς συνεχίζουμε να αδιαφορούμε γι’ αυτά και κύριο αίτιο της αδιαφορίας μας είναι ο ατομισμός μας. Για να ικανοποιήσουμε κάποια εγωιστική μας ανάγκη στην καθημερινότητά μας, δε διστάζουμε να δημιουργήσουμε προβλήματα σε κάποιο άτομο με αναπηρία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στάθμευση των αυτοκινήτων στις ράμπες των πεζοδρομίων ή σε θέσεις πάρκινγκ που προορίζονται για τα ΑμεΑ. Και μεγαλύτερο κακό από την αδιαφορία μας είναι ο ρατσισμός απέναντί τους. Ιδιαίτερα στην παιδική και εφηβική ηλικία συναντάμε έντονο bullying ενάντια σε αυτά τα διαφορετικά παιδιά. Δεν θα έπρεπε πρωτίστως η οικογένεια και έπειτα το σχολείο να μαθαίνουν στα παιδιά να σέβονται και να αγαπούν τους συμμαθητές τους που έχουν «ειδικές ανάγκες»; Ακόμη κι αν έχουν κάποιες κινητικές, νοητικές ή αισθητηριακές δυσκολίες σε κάποιες καθημερινές δραστηριότητες, αυτό δε σημαίνει ότι είναι ανίκανοι, άχρηστοι ή κατώτεροι από εμάς.
Τα ΑμεΑ μπορούν να καταφέρνουν τα πάντα με το δικό τους τρόπο. Ακόμη κι αν δεν είναι ικανά σε κάτι, μπορούν να τα καταφέρουν, και μάλιστα να ξεχωρίζουν, για τις ικανότητές τους σε κάτι άλλο. Αξίζουν ίσα δικαιώματα στην παιδεία και στην εργασία. Ας πολεμήσουμε, λοιπόν, τη διάκριση και ας προωθήσουμε την κοινωνική τους ένταξη. Μπορούμε με την παρέμβαση ή τη βοήθειά μας να διευκολύνουμε αυτούς τους ανθρώπους σε απλά καθημερινά πράγματα. Μπορούμε να συμμετάσχουμε σε οργανώσεις ή σε εθελοντικές δράσεις για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους. Μπορούμε κυρίως να τους ενθαρρύνουμε ηθικά. Να τους δείξουμε με τη συμπεριφορά μας -στο σχολείο, στο δρόμο, στο λεωφορείο, στην καφετέρια, σε κάθε στιγμή της καθημερινότητάς μας- ότι τους αντιμετωπίζουμε ως ισότιμους συνανθρώπους και όχι ως «παιδιά ενός κατώτερου θεού». Αλλά και η Πολιτεία πρέπει να κάνει περισσότερα για να καλύψει τις ανάγκες τους. Να δημιουργήσει, για παράδειγμα, τουαλέτες για την εξυπηρέτησή τους σε όλους τους δημόσιους χώρους, να διευρύνει τη χρήση του συστήματος γραφής Braille που είναι ειδικό για τους τυφλούς, να επιβάλει σε όλες τις εκπομπές της τηλεόρασης τους υποτίτλους ή τη μετάδοση και με τη νοηματική γλώσσα, για να εξυπηρετούνται οι κωφοί.
Όταν ένας χώρος είναι κατάλληλα σχεδιασμένος με γνώμονα την προσβασιμότητα σε όλους, τότε δεν υπάρχει αναπηρία… Οι άνθρωποι με αναπηρία έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην ενημέρωση, στην ψυχαγωγία, στον έρωτα. Έχουν δικαίωμα στη ζωή!
Μπάτζιου Μαρία, μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου του ΓΕ.Λ. Ευπαλίου
Περί των ηθικά ανάπηρων
Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα. Κάποιοι τυχαίνει να γεννιούνται με κάποια μορφή αναπηρίας ή να την αποκτούν στη διάρκεια της ζωής τους. Η 3η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) και μας δίνει την ευκαιρία να ευαισθητοποιηθούμε για ζωτικά θέματα που αφορούν στα άτομα αυτά∙ μας υπενθυμίζει τα δικαιώματα που έχουν στη ζωή οι κινητικά, αισθητηριακά ή νοητικά ανάπηροι. Σίγουρα, πρέπει να μας απασχολεί το ζήτημα των ΑμεΑ. Αναρωτιέμαι, ωστόσο, μήπως θα έπρεπε περισσότερο να μας απασχολεί το ζήτημα των «ΑμεΗΑ», των Ατόμων, δηλαδή, με Ηθική Αναπηρία.
Εκτός από τους σωματικά και νοητικά ανάπηρους στην κοινωνία μας υπάρχουν και οι ηθικά ανάπηροι –και φοβάμαι πως είναι πολύ περισσότεροι. Άνθρωποι χωρίς ανθρωπιά, χωρίς ενσυναίσθηση, χωρίς συνείδηση. Αυτοί είναι που δημιουργούν μύρια προβλήματα στους ανάπηρους συνανθρώπους μας, δε σέβονται τα δικαιώματά τους στη ζωή και συχνά τα παραβιάζουν λόγω της φιλαυτίας τους. Κι έτσι, παρόλο που ο νόμος κατοχυρώνει αυτά τα δικαιώματα, δεν είναι βέβαιο ότι τα απολαμβάνουν, χάρη στην ηθική αναπηρία πολλών συμπολιτών μας.
Τα Άτομα με Αναπηρία δεν είναι άνθρωποι κατώτεροι, άχρηστοι ή ανίκανοι. Είναι παιδιά του Θεού, όπως όλοι μας, συνάνθρωποί μας οι οποίοι πρέπει να γίνουν σεβαστοί. Έχουν τα ίδια μ’ εμάς δικαιώματα στη ζωή, όμως πολλές φορές το ξεχνάμε, καθώς δεν έχουμε την απαραίτητη παιδεία. Η καθημερινότητά τους είναι δύσκολη και αυτό γιατί όλοι εμείς δεν έχουμε κατανοήσει ότι αποτελούν μέρος του κοινωνικού συνόλου. Η ζωή μας σήμερα περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό μας, ενώ παράλληλα το κυνήγι των υλικών απολαύσεων και ηδονών μας έχει απομακρύνει από την ιδέα της αλληλεγγύης και της αδελφοσύνης. Έτσι τα δικαιώματα των ατόμων αυτών δεν υπολογίζονται σήμερα και δημιουργείται το πρόβλημα της περιθωριοποίησης και του εξοβελισμού των Ατόμων με Αναπηρία από την κοινωνία μας.
Όλοι εμείς οφείλουμε να επανιεραρχήσουμε τις αξίες μας και να επιστρέψουμε στην ουσία του ανθρωπισμού. Η 3η Δεκεμβρίου είναι ένας οδηγός προς αυτή την κατεύθυνση, όμως στην καθημερινότητά μας, στη ζωή μας, στη συμπεριφορά μας, το πιο σημαντικό είναι να σεβαστούμε αυτούς τους ανθρώπους. Σέβομαι σημαίνει συμμετέχω, σημαίνει ενεργώ, σημαίνει δραστηριοποιούμαι σε ομάδες υπεράσπισης των δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρία. Επιπλέον, αφού λάβουμε σωστή μόρφωση από παιδιά, με την κατάλληλη αγωγή, μπορούμε να βοηθήσουμε στην καλλιέργεια του σεβασμού, της κατανόησης και της συμπαράστασης προς τα Άτομα με Αναπηρία και γενικότερα προς τις ευπαθείς ομάδες.
Εκείνο που προέχει, λοιπόν, είναι η ανθρωπιστική παιδεία και αγωγή, τα σωστά πρότυπα για μας τους νέους, ο επαναπροσδιορισμός των αξιών μας στη ζωή. Έτσι μόνο θα θεραπεύσουμε την ηθική αναπηρία, το μεγαλύτερο δεινό, που ευθύνεται όχι μόνο για τα προβλήματα των αναπήρων, αλλά για όλα τα προβλήματα στη ζωή μας.
Ιωάννα Τσάγκα, μαθήτρια της Α΄ Λυκείου του ΓΕ.Λ. Ευπαλίου
Ζωή σε δύο ρόδες
Στις μέρες μας, δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας. Εξαιτίας αυτού του προβλήματος οι άνθρωποι αυτοί κάθε μέρα παλεύουν να επιβιώσουν σε έναν κόσμο ο οποίος τις περισσότερες φορές καταπατά τα δικαιώματά τους και ξεχνά την ύπαρξη τους.
Πρόσφατα, έτυχε να είμαι παρούσα σε ένα δυσάρεστο περιστατικό: μια γυναίκα σε αναπηρικό καροτσάκι αδυνατούσε να περάσει το δρόμο λόγω των παρκαρισμένων αυτοκινήτων στη ράμπα του πεζοδρομίου. Ο κόσμος γύρω της δεν της έριχνε ούτε μια ματιά και φυσικά κανείς δεν τη βοήθησε. Θα μπορούσε κάποιος να καταλάβει το πρόβλημα αυτής της γυναίκας, μόνον όταν θα έμπαινε στη θέση της. Όταν θα προσπαθούσε να κάνει το πιο φυσιολογικό πράγμα, να περάσει το δρόμο δηλαδή, και θα τον εμπόδιζε η αδιαφορία και η ανευθυνότητά μας. Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν αποξενωθεί από την κοινωνία λόγω της ιδιαιτερότητάς τους. Δεν τους βοηθάμε σαν σωστοί συνάνθρωποι. Δεν καταλαβαίνουμε πως τα ΑμεΑ δυσκολεύονται να κυκλοφορήσουν έξω, δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, δυσκολεύονται να πηγαίνουν κανονικά στο σχολείο, όπως όλοι μας, και να μορφώνονται το ίδιο. Κι όλα αυτά, επειδή εμείς οι ίδιοι δε σεβόμαστε την ύπαρξη των ατόμων με αναπηρία. Προτιμούμε συχνά για τη δική μας διευκόλυνση να κάνουμε τη δική τους ζωή δύσκολη. Είναι σαν να τους ρίχνουμε μια «κλοτσιά» από την ελευθερία∙ την ελευθερία που είναι δικαίωμα καθολικό και αναφαίρετο.
Οι άνθρωποι με αναπηρία είναι ήρωες, καθώς καταφέρνουν παρά τη δικιά μας επιπολαιότητα να επιβιώνουν υπό αυτές τις συνθήκες. Τους αξίζει, όμως, όχι απλώς να επιβιώνουν, αλλά να ζουν. Κι αυτό θα γίνει μόνο με το σεβασμό και την προσοχή όλων μας.
